Deist Oldun, Peki Neden? (1. Bölüm)

Uzun zamandır kendisi ile görüşmediğim samimi bir dostum ile telefonda muhabbet edip dertleşirken bir ara oğlunun deizme doğru kaydığını ve gencin kafasının çok karışık olduğunu söyledi. Bu konuda ne kadar üzüldüğünü ve ne yapacağını bilemediğini söyleyerek benden kendisine yardımcı olmamı istedi. Bunun üzerine öncelikle kendisini teselli ederek sabırlı olmasını ve dua etmesini söyledim. Ardından yapmam gereken ne varsa yardımcı olmaya hazırım dedim.

Dostum, “Senin için uygunsa bir akşam oğlum ile görüşmeni rica ediyorum.” dedi. Ben de “Tabii ki olur, uygun bir günümde seni arayacağım ve size geleceğim.” dedim. Buna karşılık bana dua ettikten sonra “Aman çok geç kalma. Allah rızası için en kısa zamanda bekliyorum seni.” dedi.

Aradan kısa bir zaman geçtikten sonra, müsait bir günümde dostumu aradım ve “Akşam müsaitseniz size gelmek istiyorum.” dedim. O da memnuniyetle, “Müsaidim, akşam seni bekliyorum.” dedi. O günün akşamında dostumun evine gittim. Beni oğlu ile birlikte karşıladı. Önce evin salonunda biraz hasbihâl ettik; güncel meselelerden sohbet edip bir şeyler yiyip içtik. Bir zaman sonra dostumun oğluna “Kardeş seninle baş başa biraz sohbet edelim mi?” dedim. “Tabii ki abi.” dedi ve gencin kendi odasına geçerek yine güncel konulardan konuşmaya başladık.

Konuşmayı yavaş yavaş inanç noktasına doğru getirdim. Bunun üzerine genç kardeşimiz “Ben deist oldum abi.” dedi. Ben de “Demek deist oldun, peki ama neden?” dedim. Bunun üzerine genç arkadaşım, “Peygamberliği ve peygamber kavramını bir türlü zihnimde oturtamıyorum. Bu sebeple deizme doğru yöneldim.” dedi. Sonrasında bu kararı vermesine neden olan zihnindeki sorular ve kuşkularından söz etmesini istedim. O bana mevzuyu memnuniyetle anlatacağını, fakat sözünün kesilmemesini rica etti. Ben de “Sorun yok, ben seni son sözcüğünüze kadar dinleyeceğim.” dedim.

Genç kardeşimiz konuşurken ben konu başlıklarını ve kafasına takılan meseleleri not alıyordum. Kendisini uzun bir müddet hiç araya girmeden, sözünü kesmeden dinledim. Konuşması yaklaşık bir buçuk saat kadar sürmüş, bu sürede kederi ve hüznü de iyice artmıştı. Kardeşimiz, “Abi beni sabırla dinlediğin için sana teşekkür ediyorum ve şimdi anlattıklarıma ve sorduklarıma cevap bekliyorum senden.” dedi. Kendisine, sorularına memnuniyetle cevap vermeye çalışacağımı söyledim. “Sorduğun sorulara kısa cevaplar vermek yerine konuyu genel olarak anlatayım, sen sorularının cevaplarını konun bütününde yakalamaya çalış. Benim yaptığım gibi de not alır mısın?” dedim. “Tabii ki alırım, sizi dinliyorum.” dedi. Ayrıca, “Eğer ben konuşurken sorman gereken bir şey varsa o an sorabilirsin, sözümü kesmende bir beis yoktur.” dedim ve konuya giriş yaptım. Deizm misyonerliğinin etkisi altında kalan kardeşlerimizin faydalanması dileğiyle o kardeşimize verdiğim cevaplar aşağıdaki gibidir:

***

Bir kişi neden peygamber olmak ister? Bunu hiç düşündünüz mü? Peygamberlik toplumlara yönetici olmak, onları yönetmek ve erk sahibi olmak mıdır? Yoksa insanlığın kurtuluşu için kendisini feda etmek midir?

Özellikle Hz. Musa, Hz. İsa ve Hz. Muhammed peygamberlerin hayatlarına bakalım. Onların krallar ve sultanlar gibi erkten aldığı güçle, zevk, sefa ve zenginlik içerisinde bir hayat sürdürmediklerini rahatlıkla görebiliriz.

Peygamberlerin hayatları sadelik içerisinde; ayrıca çok büyük çileler ve sıkıntılar içerisinde geçmiştir. Peki, tüm bu sıkıntılara katlanarak mücadele etmelerinin gayesi neydi? Peygamberlerin tek bir davası vardı; insanları ve âlemleri yaratan Allah’tan bihaber olan insanlığa Allah’ı hatırlatmak ve Allah’tan vahiy aracılığıyla almış olduğu kuralları insanlara bildirerek onların huzurlu ve mutlu bir yaşam sürmelerini sağlamaktı.

Allah’ın peygamberler üzerine yüklediği bu ağır misyonun psikolojik yükünü normal şartlarda bir insanın taşıması ve ona güç yetirmesi kesinlikle kolay bir iş değildir. Özellikle yaşamış olduğumuz çağ ile geçmiş çağlardaki insanlığın gelişimini kıyasladığımızda bu işin ne denli zor bir görev olduğuna kanaat getireceksiniz. Deistler, günümüz insanının gelişmişlik düzeyini baz alarak peygamberler hakkında çeşitli yorumlarda bulunmaktadır. Oysaki peygamberleri geldiği ve içinde yaşadığı toplumların o günkü gelişmişlik düzeyine göre göz önüne alıp o zaman içerisinde değerlendirerek günümüz ile buluşturmalıyız. Deistlerin kahir ekseriyeti, ön yargılı ve taraflı oldukları için bu empatiye pek yanaşmazlar.

Peygamberlerin gönderildiği zamanlarda insanlık birçok sorunlar ile karşı karşıyaydı. Sosyal yönü zayıftı, ahlaki zafiyetleri vardı, gelişmişliği düşüktü. İletişimi bugüne nazaran en alt seviyedeydi. Hak ve hukuk kavramlarının herhangi bir anlamı yoktu. Bunca olumsuzlukların arasında insanın hayatı ve sürdürülebilir yaşamı tehdit altındaydı.

Geçmişte zorluklar içerisinde varoluş mücadelesi veren insanın bugün gelişmişliği arttı diye sorunları bitmiş midir? Kesinlikle hayır! Sanayi ve teknoloji devrimlerinin ardından sosyal yaşantısında ciddi paradigma değişikliği yaşayan insanlık, teknolojinin ve dijital gelişmişliğinin getirdiği sosyal sorunlar ile boğuşmaktadır. Günümüzün ve geleceğin insani sorunları, geçmişin sorunlarından katbekat daha ileri seviyeye ulaşmış durumdadır. Bu sebepledir ki din geçmişte insanlığın yaşamının devamı ve sürdürülebilirliği için nasıl çok önemli ise gelecekte de yaşanacak çok üst seviye değişimler (Dehşet Verici Gelecek Geliyor, Peki Hazır Mıyız?) için yine insanlığın olmazsa olmazıdır. 

Günümüze ve geleceğe yönelik açmış olduğumuz bu paragraftan sonra yazıya kaldığımız yerden, geçmişten devam edelim. İnsan geçmişte kendi anatomisinden, psikolojisinden ve içinde yaşadığı evrenden de bihaberdi. Tabii ki o dönemlerde insanların kurduğu ve bir arada yaşadığı devletler vardı, fakat kanunları, kuralları ve yönetimleri ilkel ve monarşisti. Güç kimde ise kuralı o koyar, insan hayatına ve dahi sosyal yaşama istediği şekilde müdahil olurdu. Miladi takvimin başlangıcının öncesinde ve sonrasında insanlığın tarihi çok acı olaylar ile doludur. Eski dönemlerde insanın insana yapmış olduğu sınırsızca eziyetlerin ve zulümlerin tarifini yapmaya ne vicdan ne de yürekler dayanmaz. Öylesine zor ve karmaşık bir dönemde bir topluluğa “Ben peygamberim, sizi Allah’a kulluğa davet ediyorum. Sizlere Allah’tan emirler, kurallar getirdim.” diye ortaya çıkıp onları Allah’a çağırmak gerçekten peygamber olmayan ve Allah tarafından desteklenmeyen biri için o günün şartlarında inanılmaz derecede zor bir eylemdi şüphesiz.

İnsanlığın ilk evreleri sayılacak o çağlarda bunu yapmak hakikaten ateşten gömlek giyinmek ile eşdeğerdi. Peygamberler bulunduğu toplum tarafından yalancılıkla itham edilen, hor görülen, aşağılanan; ayrıca ailesi ve yakın çevresiyle birlikte baskılara maruz kalan müstesna şahıslardı. Kim bir menfaati olmadan sırf insanlar mutlu, huzurlu, doğruluk ve adalet içerisinde yaşasın diye bu ağır misyonu üzerine alıp kendisini, çevresini ve ailesini huzursuz eder ki? Eğer Allah ile irtibat yoksa bunu niçin yapsınlar ki? Başlarını insanlığın en zor zamanlarda niçin belaya koysunlar? Kendinizi onların yerlerine koyup o zamanlara giderek empati yapmalısınız. Siz olsaydınız bu işi yapar mıydınız? Şahsım olarak ben bu empatiyi bir kez yaptım ve buna ilahi bir destek olmadan güç yetirmenin mümkün olamayacağını tüm hücrelerimin sayısınca kanaat getirdim.

Peki, onlar bunu neden yaptılar? Yaratılıştan sonra çoğalan ve yeryüzüne dağılan insanlık sosyal gelişiminin emekleme çağlarında kuralsız ve sınırsız davranışlar ile hem kendisine hem de birlikte yaşadığı insanlara zarar vermekteydi. İnsan o dönemlerde kedisini ve çevresindekileri nasıl idare edeceğini ve onlar ile birlikte nasıl yaşayacağını tam manası ile bilmemekte ve bu konuda ciddi sorunlar yaşamaktaydı. Bu duruma şahit olan Yaratıcı, acı çeken, acı çektiren, zulüm yapan, zulüm gören, gayri ahlaki zaaflar içerisinde olan insanlara kendisini hatırlatmak ve onları doğru yola sevk etmek için peygamberler gönderdi.

Peygamberler geldikleri milletlere ve toplumlara öncelikli olarak Allah’ın varlığını ve tek yaratıcı olduğunu hatırlattılar. Sonrasında Allah’ın gönderdiği ilahi kuralları insanlara bildirerek onların hayatlarını düzenlemelerini ve bu doğrultuda mutlu ve huzurlu yaşamalarını sağladılar. İnsanları adalete, doğruluğa, dürüstlüğe, merhamete ve ahlaklı olmaya çağıran peygamberlerin bu misyonlarının ağır yükü onlar için çok meşakkatliydi. Peygamberler toplumları sevk ve idare edip insanlığa Allah’ın dinini tevdi ettikten sonra onlar da her insan gibi dünyadan göçüp Rablerine kavuştular. Vefat edip yaratıcısına kavuşan peygamberlerin ardından belli bir süre geçince insanlar dinlerini bozmaya ve peygamberlerinin öğretilerini tekrar unutmaya başladılar. Allah, dinlerini bozan ve bunun sonucunda tekrar sıkıntılar ve sorunlar ile karşı karşıya kalan insanlığı kurtarmak, onlara yardım etmek için her defasında yeni peygamberler gönderdi.

Allah tarafından gönderilen birçok peygamberin gelişi insanlığın manevi, ahlaki ve sosyal yönden gelişmesine vesile oldu. Ayrıca her peygamberin yaşantısının ve öğretilerinin birikimleri de insanlığa hayata dair sorun ve meselelerde çözüm örnekleri ile yol gösterici oldu. Allah, insanların manevi ve sosyal yaşantısını peygamberleri aracılığıyla belli bir kıvama ulaştırdıktan sonra artık insanlara sürekli peygamber gönderip onları uyarmayacağını son peygamber olan Hz. Muhammed ile bildirmişti.

Ezcümle, hayatlarını Allah yoluna adayan peygamberleri reddeden deistler, peygamberlerin tarihini ne kadar biliyorlar? Bu iş, yani insanlığın kurtuluşuna ve huzuruna önderlik işi, o kadar ağır ve çileli bir iş ki buna katlanmak ve bunun için mücadele etmek için insanüstü bir efora ihtiyaç var. Aileleri olan, düzenli bir hayatları olan peygamberler tüm bunları bir tarafa bırakarak bu çileli yola niçin giriyorlar?

***

Peygamberlerin Hayatlarında Vazgeçtikleri İmkânları ve Fırsatlardan Bazı Örnekler

Hz. Musa’nın Fırsatları ve Tercihi

Hz. Musa, firavunun sarayında firavunun ailesi tarafından evlatlık alınmış ve onların koruması ile sarayda büyümüştü. Hz. Musa isteseydi o sarayda en iyi makama yükselir, hatta belki de o dönemin firavunun yerine dahi gelebilirdi. Fakat Musa peygamber firavun sarayının tüm muhteşem imkânlarını elinin tersi ile itmiş, kendisine Allah tarafından tevdi edilen zor bir misyonun altına girmiş ve ağır bedeller ödemişti. O dönemin şartlarında hangi insan böylesine büyük bir imkâna ve fırsata yüz çevirirdi? Tek derdi insanları Allah’a çağırmak ve onun buyruklarını insanlara duyurmak olan Hz. Musa, firavun gibi zalim birinin zulmüne maruz kaldı. Bunun yanı sıra kavmi tarafından da kendisine itaatsizlik edilen Hz. Musa’nın hayatı sıkıntı ve zorluklar ile geçmiştir.

Hz. İsa’nın Fırsatları ve Tercihi

Roma İmparatorluğu’nun zülüm ve baskılarından bunalan Museviler (Yahudiler), İsrailoğullarından gelecek yeni peygamberi, kurtarıcıyı bekliyorlardı. Beklenen yeni peygamber geldiğinde, tıpkı Hz. Musa’nın Yahudileri firavunun elinden kurtardığı gibi, onun da kendilerini Roma İmparatorluğu’nun elinden kurtaracağını düşünmekteydiler. Nihayetinde beklenen resul Hz. İsa hem insanlığa hem de İsrailoğullarına rahmet peygamberi olarak gelmişti. Fakat Yahudiler bu gelen peygamberin yalnız kendi ırklarına has bir peygamber olmadığını gördüklerinde Hz. İsa’dan yüz çevirerek onu dışlamaya başladılar.

Yahudiler, kendilerini Hz. Davut peygamberin dönemindeki muhteşem ve görkemli çağlarına kavuşturacak bir peygamber bekliyorlardı. Maalesef Allah Yahudileri üstünlük kuruntuları sebebi ile bu sefer şaşırtmıştı. Hz. İsa hem Yahudilerin hem de Roma İmparatorluğu’nun baskıların maruz kalmış, âdeta çileli ve çok zorlu bir hayat sürdürmekteydi. Geçmişte bazı peygamberlere verilen mucizevi hâller Hz. İsa’ya da verilmiş ve Hz. İsa Allah’ın dilemesi ile birçok mucizeler göstermekteydi. Buna rağmen Yahudiler ve Romalılar ona iman etmekten geri duruyorlar ve onu kahinlikle, büyücülükle suçluyorlardı.

Hz. İsa gerçekten de çok çileli bir peygamberlik dönemi geçirdi. Eğer Hz. İsa İsrailoğullarının istediği gibi bir peygamber olsaydı onlar onu el üstünde tutar ve bağırlarına basarlardı. Oysa o âleme rahmet olarak gelmişti ve derdi insanlığın kurtuluşuydu. Hz. İsa’nın babasız dünyaya gelmesi onun yaşamında toplum tarafından psikolojik bir baskı unsuru oldu. Ayrıca o dönemin en güçlü devleti olan Roma İmparatorluğu ve İsrailoğullarının baskılarına maruz kaldı. Hangi insan peygamber olmadığı hâlde böylesine zor bir ortamda peygamberlik iddiasında bulunup bu kadar acı ve çileye dayanır?    

Hz. Muhammed’in Hayatındaki Fırsatları, İmkânları ve Tercihi

Hz. Muhammed, Arap Yarımadası’nda tanınan bir iş adamı olarak ithalat ve ihracat için Hint Okyanusu, Basra Körfezi ve Akdeniz kıyılarındaki birçok ülkeye seferler yapmıştı. Bu ticari seferlerinde bugünkü Yemen, Suriye, Irak, Umman, Bahreyn, Ürdün, Etiyopya ve İpek yolunda bulunan birçok ticaret merkezlerine defalarca gitmişti.

Kervanlarla yaptığı iş seyahatlerinin dışında Mekke’de bulunan toptancı hâlinde ticari faaliyetlerini sürdürür, ayrıca yılın belli zamanlarında kurulan bölgenin en önemli panayırlarında çok başarılı ticari faaliyetler gerçekleştirirdi. 25 yaşında Hz. Hatice ile evlendikten sonra 40 yaşına kadar olan sürede Hz. Hatice’nin ve kendisinin servetini artırarak zenginliklerine zenginlik kattı. Ticarette başarıyı elde etmiş dürüst, merhametli ve ilkeli bir iş adamı olarak ünü birçok bölgeye yayılmış, herkes onun adını duymuş ve onu konuşmaktaydı.

Hz. Muhammed’in başarısının sırrının ticari ahlakından ve güvenirliğinden geldiğini gören birçok tüccar onu örnek almaya ve takip etmeye başlamıştı. Ticaret hayatında başarılı bir iş adamı olarak zengin ve müreffeh bir hayat sürmesi gerekirken o, farklı, hüzünlü ve dertli düşüncelere dalmıştı.

Hz. Hatice ve Hz. Muhammed yıllarca kazandıkları birikimlerini ve zenginliklerini iyi bir ticaret olan “Allah ile ticaret”te; yani Allah rızasını ve cenneti kazanmak yolunda, Allah için harcadılar. Onlar tercihlerini hiç tereddüt etmeden ebedi âlemden yana kullandılar, yatırımlarını oraya yaptılar. Eğer ilahi bir çağrı olmasaydı Hz. Muhammed ve eşi Hz. Hatice, iş hayatlarının zirvesindeyken tüm servetlerini bu uğurda harcarlar mıydı? Bunu neden yaptılar peki?

Mekke’nin o günkü durumu, onu yeni girişimciliği olan sosyal girişimciliğine hazırlamaya başlamıştı. İçinde bulunduğu toplumun nesnelerden yapılan putlara tapması, insanın onurunun ve insan hayatının değersiz olması, güçlünün zayıfı ezmesi, akla ve vicdana sığmayacak ahlaksız hayatların olması; can, mal ehemmiyetinin olmayışı, hak ve adaletin tükendiği toplumun ve toplumların bu gidişatı, onu derinden etkilemekte, insanlığın sorunlarını kendine dert edinmekteydi. İnsanlık içine düştüğü bu buhrandan nasıl kurtulabilir sorusunu kendisine defalarca soruyor, çareler düşünmek için şehrin dışında ıssız bir yer olan Cebel-i Nur Dağı’na gidip orada zaman zaman inzivaya çekiliyordu. İşte bu durumlar artık peygamberliğinin de ön işaretleriydi. Allah, yeryüzüne göndereceği son peygamberini çağırmaya ve ona peygamberlik görevini tevdi edeceğini hissettirmeye başlamıştı.

Allah dileseydi peygamberliği daha erken yaşlarda da kendisine verebilirdi. Fakat peygamberine hayatı tanıması, görmesi ve dertlenmesi için kemalat yaşı olan 40 yaşına kadar bir süre tayin etmişti. 12 yaşından itibaren 40 yaşına kadar olan süre zarfındaki ticari hayatı, onun için adeta bir okul olmuş ve Allah peygamberinin “kişisel gelişimini” sağlamasına imkân tanımıştı. Hz. Muhammed tüccarlık yapmamış olsa, Mekke’de yaşayacak, küçük bir belde olan Mekke’de sade bir hayatı olacaktı. Oysa ki tüccar olarak birçok ülkelere ticari seyahatler yaptı. Bu seyahatlerinde Mekke dışındaki farklı milletleri, sosyal tabakaları, insanları ve dünyayı tanıdı. Ticaretin ve tüccarlığın Hz. Muhammedin ‘’kişisel gelişiminde’’ ve “vizyon sahibi” olmasında çok önemli etkisi oldu. Ticaretteki başarısı ve dürüstlüğü ona hem Arapların içerisinde hem de farklı milletlerde önemli bir şahsiyet kazandırmıştı. Allah, Hz. Muhammed’e peygamberliğini 40 yaşında tevdi etmişti ve bunun bir anlamda; Allah, peygamberini hayatın içerisinde hazırlıyordu diye de düşünebiliriz.

Hz. Muhammed’in Hayatındaki Evlilik Yükü

Hz. Muhammed’in peygamber olmadan önceki doğduğu ve yaşadığı şehir olan Mekke’de cinsellik noktasında birçok gayri ahlaki ve akla zarar uygulamalar ve serbestlik vardı. O dönem cinselliği sınırlayan ahlaki kuralların birçoğu ayaklar altına alınmıştı. İşte böyle bir dönemde genç bir erkek olarak yaşayan Hz. Muhammed, kendisini gayri ahlaki cinsel oluşumlardan korumuş ve Allah’ın rızasıyla bağdaşmayacak her türlü durum ve olaydan uzak durmuştu (Hangi genç erkek cinselliğin sınırsızca yaşandığı bir ortamda kendisini bu denli koruyabilir? Varın bunu siz düşünün?)

Peygamberliğini ilan eden Hz. Muhammed’e ağır hakaretlerde ve iftiralarda bulunan Mekkeliler onu aşağıladılar, ona mecnun dediler, büyülenmiş dediler, bölücü dediler… Birçok söz söylediler, fakat iki şey hakkında tek söz edemediler ona. Biri doğruluk ve eminlik yanı, ikincisi ise namuslu yanı. Bu iki unsurdan dolayı Hz. Muhammed’e herhangi bir iftira ve söz söyleyemediler, çünkü o emin, doğru, dürüst ve namuslu bir şahsiyetti.

Hz. Muhammed genç ve Mekke’yi yöneten önemli sülalelerden birinin güzide çocuğuydu. Her kadın onun gibi dürüst, temiz, doğru, ahlaklı, tüccar ve asil biri ile evlenmek isterdi. Ayrıca, her baba da kızının böylesine sağlam karaktere sahip bir gençle evlenmesini isterdi. Çünkü o günün şartlarındaki Mekke’de böyle şahsiyetler bulmak çok zor, neredeyse imkânsız gibiydi.

Peki, Hz. Muhammed ne yaptı? Kendisinden 15 yaş büyük olan ve daha önce iki evlilik yapmış bir hanım olan Hz. Hatice ile evlendi. Genellikle erkekler evlilik için yola çıktıklarında evlenecekleri bayanın kendilerinden en az 4 veya 5 yaş küçük olmasını, ayrıca güzel olmasını isterler. İstisnalar hariç hemen hemen her erkeğin düşüncesi genelde bu şekildedir. Böyle bir evliliği acaba hangimiz nefsimize uygun görürdük? Denilecek ki Hz. Hatice zengin bir hanımdı ve Hz. Muhammed onun mal varlığına ve zenginliğine sahip olmak için bu evliliği yaptı (haşa!). Bunun böyle olmadığına aşağıda tanık olacaksınız.

Hz. Muhammed ve Hanımı Hz. Hatice’nin Zenginliğin Zirvesindeki Seçimleri

Peygamberliği öncesinde, bir tüccar olarak girişimciliğinin zirvesindeyken Hz. Muhammed’in yolu, Mekke’nin en ünlü, zengin ve şahsiyetli tüccar hanımlarından biri olan Hz. Hatice ile kesişiyor ve Hz. Hatice ile uzun yıllar sürecek iş ortaklığı (emek sermaye ortaklığı) yapıyordu. Hz. Muhammed uzman bir tüccar olarak bilgi ve tecrübesi ile Hz. Hatice’nin servetini yönetmeye başlamış; bu ortaklık ile yükü ve sorumluluğu bir hayli artmıştı. Hz. Hatice’nin kervanı Mekke’nin en büyük kervanıydı. Bu kervanın yöneticisi olarak ithalat ve ihracat için uzak bölgelere seferlere başlamış, yapılan seferler kazançlı ve bereketli geçmiş, büyük ticari başarılar elde edilmişti.

Birlikte çalıştıkları süreçte Hz. Hatice’ye iyi kazançlar sağlayan Hz. Muhammed, ahlakı, dürüstlüğü, nazik yapısı, başarısı ile Hz. Hatice’nin dikkatini çekmiş ve gönlünde yer etmişti. Bu iş birliği bir müddet sonra Hz. Hatice ile evlenmesine vesile olmuştu. Hz. Hatice, Mekke’nin en zengin hanımı ve önemli bir şahsiyeti olması sebebiyle birçok erkeğin evlenmek istediği bir hanımdı. Ama o birçok üstün meziyeti olan Hz. Muhammed’i tercih etmişti. Bu evliliğin ardından iş ortaklıkları daha da güçlendi. Evliliklerine rağmen Hz. Muhammed, Hz. Hatice’nin servetini üzerine almadı, önceki ticari ortaklıkları olduğu gibi devam etti.    

Hz. Muhammed, Hz. Hatice’nin vefatının öncesinde ikinci bir evlilik yapmadı. Hz. Hatice’den sonraki evlilikleri 53 ile 63 yaşları arasında oldu. 13 evlilik yapan Hz. Muhammed’in bu evlilikleri polijenik ve politikti. (Özellikle geçmiş dönemlerde polijenik evliliğin devletlerin yönetiminde ne denli etkili olduğuna tarihî kaynaklara bakınca görmekteyiz. Polijenik evlilikte devleti veya bir toplumu yöneten erkekler birçok farklı devlet, millet ve kabileden kadınlar ile evlenerek çevresinde sosyokültürel, ekonomik, siyasi, demografik etki oluşturarak nüfus sahibi olmaktaydılar.) Ömrü 63 yıl olan bir peygamber son bir yılındaki hastalığını da göz önünde bulundurursak 53 yaşından sonra ancak 9 yıl diğer hanımları ile birlikte yaşıyordu. Peygamberimizin bu kadar çok evlilik yapmasını cinsellik ile bağdaştıranlar da oluyor ne yazık ki.

Soru: 20-25 yaşlarındaki bir erkeğin cinsel durumu (gücü) ile 53 yaşındaki bir erkeğin cinsel durumu aynı mıdır? Bunun aynı olmadığı bir realitedir. Hz. Peygamberin derdi cinsellik olsaydı, gençlik yıllarında yaşamış olduğu ahlaki değerlerin ayaklar altında olduğu o toplumda bu tarz isteklerini kolaylık ile giderirdi. Ayrıca, Hz. Hatice ile evliyken de yine birkaç evlilik yapabilirdi.Bu durumda da onu kimse yadırgamazdı, çünkü yaşadığı toplumun geleneklerinde bu şekilde evlilikler zaten vardı.

Gençliğinde maddi ve bedeni imkânları varken kendisinden yaşça büyük bir hanımla evlenip ta ki o hanımın vefatına kadar herhangi bir evlilik yapmayan Hz. Muhammed’in yaşlılık döneminde o kadar fazla sayıda hanımla evlenmesinin izahı ancak politik yani polijenik evlilikler yapmış olmasıdır. Bunun yanı sıra Hz. Muhammed’in peygamberlik görevi nedeni ile vahiy alması, dinin tebliği için gecesini gündüzüne katması, çok ibadet yapması, insanların dertleri ile ilgilenmesi ve inanamayanlar ile olan mücadelesi onun yoğun ve aktif bir hayat yaşamasına sebep oluyordu. Tüm bu etkenlerin içerisinde yaşı ilerlemiş, kafası rahat olmayan ve sürekli sorunlar ile uğraşan peygamberin cinselliği tutku hâline getirmesini düşünmek akıllara zarar olsa gerek. Böylesine yoğun bir hayatın erkeğin cinselliğini o kadar da kolay ve rahat yaşamasına olanak vermez.

Bunu diyenler ya insanı tanımıyorlar ya da insan anatomisinden bihaberdirler. Tabii ki Hz. Muhammed bir melek değildi ve her insan gibi onun da cinsel bir hayatı vardı. Fakat bunun deistler ile ateistlerin attıkları iftiralar ile hiçbir alakası yoktur. Peygamberin evliliklerini yukarıda özetlediğimiz konu bağlamında değerlendirdiğimizde, evliliklerin peygambere ne kadar ağır yük ve sorumluluklar getirdiğini eminim ki bu konuda iftira atanlar da anlamış olacaktır.

Hz. Muhammed’in Hayatında Çok Önemli Yere Sahip İki Hanımı

Hz. Muhammed’in hayatında iki önemli hanımı vardı; biri Hz. Hatice, diğeri ise Hz. Aişe idi. Hz. Hatice, şefkati, merhameti ve adanmışlığı ile Hz. Muhammed’e kol kanat gererek onun davasında yani peygamberlik yürüyüşünde maddi, manevi en büyük destekçisi olmuştu. Hz. Aişe ise zeki, akıllı; İslam’ı, Kur’an’ı ve peygamberi en iyi anlayan şahsiyetlerden biri olarak peygambere güçlü ilmî yapısıyla destek olmuş, ayrıca genç yaşta peygamber hanımı olmayı kendi isteği ile kabul etmiş ve Hz. Meryem gibi kendisini Allah’ın dini İslam’a adamıştı. Hz. Aişe peygamberin vefatından sonra da kesinlikle herhangi bir erkek ile evlenmemiş ve hayatını dini uğrunda mücadele ile tamamlamıştı. Allah özellikle bu iki hanım ile zor ve çetin bir görev üstlenen peygamberine yardımcı olmuş ve onu desteklemişti.

Hz. Muhammed’e inanmayan Mekkeliler, İslam’ı anlatmaması ve dinden vazgeçmesi için kendisine çok sayıda teklif yaptılar. Bunlardan bazılarını şöyle sıralayabiliriz:

“Sen ortaya attığın bu mesele ile şayet mal ve servet elde etmek gayesinde isen, mallarımızdan sana hisse ayıralım, hepimizin en zengini sen olasın.”

“Eğer, bir şeref peşinde isen seni kendimize reis yapalım.” 

“Yok eğer bu sana gelen, görüp de üzerinden atmaya kuvvetin yetmeyen bir evham; cinlerden, perilerden gelme bir hastalık ve sihir ise, doktor getirtelim, seni tedavi ettirelim. Seni kurtarıncaya kadar mal ve servetimizi harcamaktan geri durmayalım.”

Mekkeliler Hz. Muhammed’e tekliflerini yaptıktan sonra Hz. Muhammed onlara “Söyleyecekleriniz ve teklifleriniz bitti mi?” diye sorar. Onlar da evet derler.

Bunun üzerine Hz. Muhammed onlara, “O hâlde, şimdi beni iyi dinleyin.” der ve besmele çekerek Fussilet Suresi’nin 1-36 arasındaki uyarıcı ayetlerini okur ve tekliflerini geri çevirir.

Eğer Hz. Muhammed mal, makam, şöhret ve mevki peşinde koşan biri olsaydı bu teklifleri reddeder miydi sizce?

Hz. Muhammed Neden Hz. İsa Gibi Benzer Mucizeler Göstermedi?

Hz. İsa’ya verilen mucizelerin amacı mensubu olduğu İsrailoğulları topluluğuna ve insanlara peygamberliğini ilahi olarak kanıtlamaktı. Özellikle İsrailoğullarına gelen peygamberlerin çoğu mucizeler gösterdiği için onlar yeni gelen peygamberden yine mucizeler bekliyorlardı. Hz. İsa onlara mucizeler göstermişti, fakat “Ben bir kavme değil tüm insanlığın kurtuluşu için gönderildim.” demesi üzerine İsrailoğulları ondan yüz çevirmişlerdi.

Hz. İsa’dan sonra onun getirdiği dine inandılarsa da mucizeleri İsa peygambere izafe ederek onu tanrılaştırdılar. Peygambere tanrının oğlu unvanını vererek dini, mecrasından çıkardılar. Bugün 2 milyar civarındaki Hristiyan’ın tevhit (Allah’ın tek yaratıcı olması) inancından sapmasına neden oldular. Allah yeni bir Hz. İsa vakası yaşanmaması için bu türden mucizeleri Hz. İsa’dan yüzyıllar sonra gelen son peygamberine vermedi. Çünkü insanlar bu mucizeleri peygamberlerin şahıslarına izafe ederek dinde tahrifat yapıp, mucizenin asıl sahibi olanı unutup mucizeye vesile olana itibar etmeye başladılar. Allah, kullarına kendisini hatırlatması ve ona inanması için elçi olarak yolladığı peygamberi Hz. İsa’yı tanrılaştıran insanları uyarmak ve onlara buyruklarını bildirmek için yolladığı son peygamberine “Artık sen sadece insanlara öğüt ver, çünkü sen yalnızca bir uyarıcısın. Onların üzerinde egemen biz zorba değilsin.” dedi. Yani insanların inanıp inanmamalarını kendi sorumluluklarına bağladı.

İslam; Allah’a ortak koşmayı, yani Allah ile birlikte başka herhangi bir varlığa inanmayı kesinlikle yasaklamak üzere gelmiştir. Yalnızca Allah’a inanmayı öngören tevhit dinidir. Hedefi, insanı, insanlara, nesnelere ve diğer yaratılmış varlıklara tapınmaktan ve kölelikten kurtarıp bir tek yaratıcısı olan Allah’a kul ederek özgürlüğe ulaştırmaktır.

Hz. Muhammedin bizatihi kendi şahsiyeti Müslümanlar için en büyük mucizedir. Bundan başka bir mucize aramaya gerek yok. Müslümanların iki cihanda önderi olan Hz. Muhammed salat ve selam olsun.

Din Durağan mı?

Hz. Muhammed’in vefatından sonra İslam dini durağan olmamış, yaşamın ve insanlığın gelişimi ile birlikte din de gelişim sağlamıştır. Bu gelişim iki şekilde olmuştur. Birincisi insanın hayatına giren yeniliklere ve ihtiyaçlara yönelik olarak temel ilahi yasa çerçevesinde bir gelişim ki İslam dini bu konuda geleceğin yegâne dinidir. İlk zamanlar bu yöndeki gelişim; peygamberden sonra gelen halifeleri, peygamberin ailesi, yakın dostları ve arkadaşları tarafından sağlanmıştır. Referans olarak da Kur’an ve peygamberin pratik hayata aktardığı öğretileri baz alınmıştır. Sonrasında gelen alim ve ilahiyatçılar da aynı yöntemle günümüze kadar İslam’ın ana omurgasına bağlı kalmakla bu gelişime katkı sağlamıştır.

Olumlu yönde olan, Müslüman’a ve insanlığa katkı sağlayan bu konudaki her gelişim dinin anlaşılması ve yaşanması için büyük bir kazanım olmuştur. Tabii ki bu gelişimin olumlu yanları olduğu gibi olumsuz yanları da olmuştur. İslam literatüründe bu olumsuzluklara hurafe denmektedir. Hurafe; Kur’an’da veya peygamberin hayatında olmayan ve Müslümanların inancına ve yaşantısına zarar veren, İslam’a isnat edilen söz, fiil, eylem ve davranışlardır ki günümüzün en büyük dinî problemlerinden biri budur. Bu da insanın her konudaki algılama ve anlama kapasitesi ile alakalıdır büyük oranda. Bu durum yalnızca din için geçerli olmayıp insan hayatının birçok alanında karşımıza çıkmaktadır. Bu sebepledir ki insanlar, özellikle yeni kuşaklar bu tarz akımların ve kişilerin etkisinde kalarak dini anlamakta zorluk çekiyorlar.

İnanın, bu dinin müntesipleri olarak bizler de o akımları ve şahısları anlamakta zorluk çekiyoruz. Hatta “Allah Allah bu adam hangi dini anlatıyor!” diye kendi kendimize sualler sorduğumuz zamanlar da oluyor. Ve inanın cevabını bizler de bulamıyoruz bazen. Bu konuda kesinlikle dikkatli olunmasını, ayrıca kesinlikle dinin ehil şahıslara ve sağlam kaynaklara müracaat edilerek öğrenilmesini tavsiye ediyoruz. Dini heva ve heveslerine uydurmuş, onu kullanıp kendisine bir geçim kaynağı yapmış, ayrıca şov ve şöhret peşinde olan kişilerin olumsuz etkilerinden rahatsız olan ve bu sebeple din ile arasına mesafe koyan insanlar için üzülmekteyiz. Onlara tavsiyemiz, dini asıl kaynağından ve bu konuda ehil olan kişilerden öğrenmeleridir.

İslam Öncesi Diğer Dinlerin ve Kitapların Hükmünü Ne Bitirdi?

Esasında biten ne bir din ne de bir kitap var. Allah’ın bize bildirdiği din, ilkinde ne ise yine aynıdır. Peygamberlerin hepsinin misyonu aynıydı. İlk peygamberden son peygambere kadar bu böyledir. Allah, peygamber gönderir, insanlara öğüt verir ve onları uyarır. İlk zamanlar insanlar bu öğütlere olduğu gibi inanır ve hayatlarını ona göre tanzim eder fakat bir süre sonra insanlar Allah’tan gelen öğütleri ve peygamberlerin öğretilerini çarpıtmaya başlar. Dini kendi istek ve arzularının yaşam formuna uydurarak dinin mecrasından uzaklaşmış olurlar. İşte o zaman gerisin geriye başa dönmüş olunur. Peygamberler yaşadıkları sürece kendilerine vahiy olunan ayetleri bir kitap hâline getirmek için uğraşmaz ve uğraşmaya zaten vakitleri de olmaz. Genellikle peygamberlerin ardından kendisine inananlar bu misyonu üstlenir ve ayetlerin kitaba dönüşmesini sağlarlar.

Kitapları derleyen ona inanan kişiler ya eksik ya da abartı katkılar ile dinin muhteviyatını bozarlar. Örnek olarak Musa peygamberin Allah’tan alıp insanlara bildirdiği emirleri barındıran kitap olan Tevrat’ı derleyenler, kitabın evrenselliğini bitirip onu yalnızca bir kavmin kitabı hâline getirmişlerdir. Oysaki Hz. Musa peygamberin insanlara bildirdiği din evrenseldi ve tüm insanlık içindi. Fakat ne olmuş ve nasıl olmuşsa zamanla bir kavme özel bir din hâline dönüştürülmüştür ne yazık ki. Hristiyanlar ise Hz. İsa’dan sonra derleyip topladıkları birçok farklı İncil ile dini tamamen mecrasında çıkararak, dine birçok batıl unsurlar katarak Hz. İsa’yı tanrının oğlu ilan etmişler.

Oysaki Allah, peygamberleri evrensel olarak tüm insanlığa yollamıştı. İşte bu konuda yani Hz. Muhammed’den sonra Kur’an’ı toplayıp kitap hâline getirmek isteyen Müslümanlar, geçmişte kitapların başına gelenlerin Kur’an’ın başına gelmemesi için çok dikkatli davranmışlardı. Kur’an-ı Kerim’in ayetlerini dikkatlice, şahitler ve senetler ibraz edilmek sureti ile topladılar. Öncekilerin düşmüş olduğu hataya düşmediler. Neticede insan anlama ve anlamlandırma sorununu kaynaklar sağlam olsa da yaşarlar, çünkü insan kendi bilgi, duygu ve düşünce dünyasına göre yorum yapmaya önem verir. Yani ne yaparsanız yapın tevil ve farklı yorumların önüne geçmek hayatın her alanında karşımıza çıkmaktadır. Fakat bu, sözün özünü, kaynağını ve aslını asla değiştirmez. Bize düşen de farklı yollardan da olsa özlem duyulan bu öze kavuşmaktır.

Semavi Olmayan Dinlerde İlahi Dinlerden Gelen Mesajlar ve Peygamber Öğretiler Olabilir.  

Diyeceksiniz ki semavi olmayan dinlere ne demeli? Bu dinlerde geçmişte gelen ilahi dinlerin bozulmuş hâllerinin birer yansıması olduğu aşikâr, çünkü semavi olmayan dinlerin yapılarına bakıldığında, birçok kural ve ibadet şekillerinin ilahi dinlere çok benzediğini görülmektedir. İnsanlığın yoğun yaşadığı yerler olan Asya ve Afrika bölgesindeki insanların yaşayışlarına ve kendi inançlarına baktığımızda, bu insanların çok eski atalarının bir din veya peygamberle yollarının kesiştiği izlenimi bariz bir şekilde görülmektedir. Kur’an’da bildirilen peygamber sayısından çok fazlasının Allah tarafından dünyaya gönderildiği yine hem Kur’an’da hem de hadislerde bildirilmektedir. Semavi olmayan dinlere yönelik derinlemesine iyi bir çalışma yapılırsa o dinlerin geçmişlerinde ilahi bir dinin izleri olduğu tespit edilebilir. Fakat bu ne kadar mümkün ve ne kadar geriye gidip araştırma yapılabilir, onu bilemiyoruz.

Peygamberi Dinde Nasıl Konumlandırırız?

Müslümanların bir kısmı geçmişten günümüze Hz. Muhammed’in peygamberliğini anlamada ve onu konumlandırmada sorunlar yaşamaktadır. Bu konuda iki farklı sorunlu yaklaşım vardır.

Birincisi, peygamberi bir postacı gibi gören, ayetlerin gelişinden sonra peygamberin görevinin sonuçlandığını, asıl olanın kitap olduğunu, kitap dışında olan her şeyin uydurma olduğunu söyleyen yaklaşımdır. Fakat bu, açıkça haddi aşmak ve iftira etmektir. Peygamberin örnek insan olarak dini yaşamadaki rol modelliğini yok saymaya kadar giden bu inkâr çok üzücüdür. Her şeyi salt akıl ve mantık dairesinde yorumlayarak kendilerince dini değerlendiren bu kimseler peygamberin ismini dahi ağızlarına almaktan imtina etmekteler. Tabii ki akıl, dinin birinci önceliğidir ve akıl yoksa zaten kişi için din de yoktur. Din ancak akıl ile anlaşılır ve eyleme dönüşür, fakat aklı da deistler gibi fetişleştirmemek gerekir. 

İkinci sorunlu yaklaşım da şudur: Peygambere olağanüstü vasıflar isnat ederek peygamberin geliş sebebi olan Allah’ın varlığı ve tekliği (tevhit) anlayışına muhalif olanlar var ki bunlar da farkında olarak veya olmayarak tazimde peygamberi Allah’ın önüne geçirme derecesine kadar götürmektedir. Peygamberin bildirmediği veya öğütlemediği fiil ve eylemleri sanki peygamberi bir davranışmış gibi göstererek iftira etmektedirler. İmanın ve aklın sınırlarını zorlayan bu şahısların söz ve davranışları karşısında sadece “Aman Allah’ım!..” demekten başka bir şey gelmiyor elden. Âdeta şok oluyoruz. Peygamber bugün aramıza gelse bu kimseler peygamberi dahi beğenmez ve ona dini öğretmeye kalkarlar (haşa!) Bu kesimde olanlar da dini ve hayatı anlamadaki en büyük vasfımız olan akla savaş açmışlardır. Aklın dini reddettiği yanılgısı içindedirler ve düşünmenin onları dinden çıkaracağı korkusu ve endişesini taşımaktadırlar.

Dinde anlamsız bir ayrımın ateşini fitleyen, çatışmalara ve kamplaşmalara sebep olan bu iki kesimden de Allah’a sığınırız. Bizlerin dini İslam’dır. İslam bir bütündür ve parçalanamaz! Ne kitap ne de peygamber ayrımı yapılamaz.    

***

Genç kardeşimiz ile gece 00:02

Gece saat 00:02 civarlarıydı. Kardeşimiz beni büyük bir sükûnet içerisinde dinlemişti. Kendisine peygamberlik konusunu mümkün mertebe özetlemeye çalıştım. Sonra kendisine söylediklerim konusundaki görüşlerini sordum. Bana, “İsterseniz konunun ikinci kısmına geçeyim, diğer sorularımı sorayım. En sonunda değerlendirmemi yaparım.” dedi. Ben de “Peki, hay hay…” dedim.

“Deizm, ‘Allah akıl verdi, din vermedi.’ diyor, bunu nasıl yorumlarsınız?”

“Deizm sadece vicdan yeter diyor, sizce?”

“Akıl, düşünce, zekâ ve vicdan varsa din niye olsun?”

Bunların dışında başka soruları da olan gencin sorularını ve sorulara vermiş olduğum uzun cevapları ikinci bölümde yayınlayacağım.

Sabırla beklemeniz dileğiyle…

1. Bölümün Sonu

Taşkın Koçak